Từ ngày Đức Giáo Hoàng Biển Đức thứ 16 thoái vị về hưu, có người dịch danh xưng Pope Emeritus là Giáo Hoàng Danh Dự. Rồi nhiều người khác cóp lại loan truyền trên internet, báo chí, truyền thông. Cách gọi này không đúng.
Thứ nghĩ xem? Nếu Pope emeritus là Giáo Hoàng danh dự, vậy Đức Hồng Y Edward Egan, Archbishop Emeritus of New York là Tổng Giám Mục 'Danh Dự' tổng giáo phận New York (http://www.archny.org/about-us/edward-cardinal-egan/), Đức Tổng Giám Mục Giuse Ngô Quang Kiệt là Tổng Giám Mục 'Danh Dự' (Archbishop Emeritus http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/dhano.html) tổng giáo phận Hà Nội, Đức cha Têphanô Nguyễn Như Thể là Tổng Giám Mục 'Danh Dự' TGP Huế. Đức Giám Mục Phaolo Nguyễn Văn Hòa là Giám Mục 'Danh Dự' (Bishop Emeritus http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/dnhat.html) địa phận Nha Trang, Đức Giám Mục Joseph Gossman là Giám Mục 'Danh Dự' địa phận Raleigh (http://www.dioceseofraleigh.org/who/emeritus/). Không. Chúng ta không dịch như vậy. Chúng ta vẫn gọi các ngài là Tổng Giám Mục hay Giám Mục và người nghe, người đọc ai ai cũng hiểu rắng các vị ấy đã về hưu hay không còn đương nhiệm.
Điểm thứ hai. Giáo Hoàng Danh Dự làm tôi liên tưởng đến các bằng tiến sĩ danh dự mà các đại học trao cho Bill Gates (http://www.reuters.com/article/2007/06/07/us-microsoft-gates-idUSN0730259120070607) hay các nhân vật nổi tiếng (http://www.businessinsider.com/celebrities-who-received-honorary-doctorates-2012-5). Các người này chưa từng hoàn tất chương trình đại học hay bảo vệ thành công luận án tiến sĩ. Tiến sĩ danh dự đây là tiến sĩ "giấy". Viết Giáo Hoàng 'Danh Dự' Benedict XVI, phải chăng người viêt muốn nói Đức Biển Đức XVI là giáo hoàng 'hàng mã', là giáo hoàng tượng trưng? Không. Đức Benedict XVI đã thực sự cai quản Giáo Hội suốt 8 năm trời, không thể gọi ngài là Giáo Hoàng 'Danh Dự' như các tiến sĩ danh dự, công dân danh dự (đại sứ Henry Cabot Lodge), hạ sĩ danh dự (ca sĩ Minh Hiếu),..
Điểm thứ ba. Nếu chúng ta tìm hiểu thêm một chút. Google chữ emeritus (http://en.wikipedia.org/wiki/Emeritus). Chúng ta thấy danh xưng này, ngoài giáo hội (để chỉ các vị giám mục về hưu, từ nhiệm, không bị cất chức), còn được các đại học dùng để vinh danh các vị giáo sư (professor) xuất sắc đã về hưu sau nhiều năm cống hiến. Như vậy, emeritus được hiểu là về hưu trong vinh dư (retired with honor). Emeritus không thể hiểu đơn giản là 'danh dự' đươc.
Chúng ta nên tiếp tục gọi là Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI hay Đức Thánh Cha (His Holiness) Biển Đức XVI hay ngắn gọn hơn Đức Biển Đức XVI như trong bài viết của linh mục Paul Phạm Văn Tuấn (http://danchuausa.net/giao-hoi-hoan-vu/cuoc-gap-go-lich-su-chua-tung-co-giua-hai-vi-giao-hoang/) và Vũ Văn An (http://danchuausa.net/giao-hoi-hoan-vu/duc-phanxico-duc-me-khiem-nhuong-va-cuoc-gap-go-giua-hai-vi-giao-hoang/). Nếu đễ rỏ ràng, Đức nguyên giáo hoàng Biển Đức XVI như các bài viết ở trang web của Hồi Đồng Giám Mục Việt Nam của Thành Thi (http://www.hdgmvietnam.org/sau-khi-tu-nhiem-duc-thanh-cha-benedicto-xvi-van-giu-nguyen-tuoc-hieu-va-tu-phuc-trang/4741.57.7.aspx) và Minh Đức (http://www.hdgmvietnam.org/khoanh-khac-hiep-thong-sau-sac-giua-hai-giao-hoang/4845.57.7.aspx) là đúng đắn.
Dominic V
No comments:
Post a Comment